مقدمه
اگر به دنبال داشتن یک آشپزخانه مدرن و با طراحی کاربردی هستید، موارد زیادی وجود دارد که باید در نظر بگیرید و زمان کافی را هم برای این کار اختصاص دهید. بدون شک برای طراحی آشپزخانه خود در میان روش‌های مختلف با مفهوم مثلث طلایی روبرو می‌شود. مثلث کار آشپزخانه یا مثلث طلایی از دهه 1940 به عنوان کلید طراحی آشپزخانه مورد توجه قرار گرفته است، اما ممکن است این سوال پیش بیاید که مثلث طلایی یک قانون اصلی در طراحی آشپزخانه محسوب می‌شود یا فقط یک افسانه است؟ آیا آشپزخانه‌های مدرن می‌توانند دارای یک قانون یکپارچه برای طراحی بر اساس این اصل باشند؟
ایده مثلث کار آشپزخانه گزینه مناسبی برای کسانی است که به دنبال طراحی و اجرای آشپزخانه خانگی در مقیاس کوچک یا متوسط هستند. با توجه به فضای کم در خانه‌های امروزی این مفهوم دارای اهمیت بسیاری در طراحی داخلی آشپزخانه بوده و مورد استقبال نیز قرار گرفته است. اگر شما هم علاقه دارید راجع به این این ایده بیشتر بدانید، بهتر است نکات مهم برای اجرای آن، تاریخچه استفاده از این ایده و مواردی از این دست را که در ادامه به همگی آنها پرداخته شده، در نظر داشته باشید.
مثلث کار آشپزخانه چیست؟
مثلث طلایی به مکان‌های ایده آل برای قرار گرفتن گاز، یخچال و سینک اشاره دارد. تصور بر این است که قرار دادن این سه وسیله اصلی آشپزخانه باید به گونه‌ای باشد که بتوان از یکی به دیگری خط کشید و به شکل یک مثلث باشند. این مفهوم یکی از ایده‌آل‌ترین گزینه‌ها برای طراحی آشپزخانه است.
همانگونه که اشاره شد ایده مثلث طلایی یا مثلث کار آشپزخانه به این شکل است که همه اجزا و عناصر موجود در آشپزخانه در ارتباط با سه محیط اصلی تنظیم شوند تا کارآمد باشند. این سه محیط عبارتند از:
- محل نگهداری مواد غذایی (محل قرارگیری یخچال و کابینتهای مواد غذایی)
- محل پخت و پز و سرو (محل قرارگیری اجاق گازها و فر و … )
- محل شستشو (مانند محل قرارگیری ماشین ظرفشویی یا سینک ظرفشویی)
از آنجا که گاز و فر، یخچال و تخته برش و سینک ظرفشویی بیشترین استفاده را در آشپزخانه دارند و اصلی‌ترین عناصر در فرآیند تهیه غذا هستند، ازاین‌رو اصلی‌ترین کانون برای طراحی آشپزخانه بر اساس این ایده هم به شمار می‌روند. برای بهتر شدن عملکرد شما، این نقاط باید نزدیک به هم طراحی شوند (البته نه در کنار هم و چسبیده به هم)، به گونه‌ای که دسترسی به هرکدام از آنها سریع و آسان باشد، عبور و مرور در آشپزخانه به حداقل برساند.
تاریخچه شکل‌گیری مفهوم مثلث طلایی در طراحی آشپزخانه
مفهوم مثلث کار آشپزخانه در سال 1940 توسط دانشکده معماری دانشگاه ایلینوی ساخته شد که به استاندارد سازی ساخت آشپزخانه و کاهش هزینه ها کمک کرد. مفهومی است که برای تقسیم آشپزخانه‌ها به سه قسمت آشپزی، آماده سازی و ذخیره سازی بهینه می شود.در مورد راه های دیگر برای کاهش مصرف انرژی میتوانید بیشتر بخوانید.
با توجه به موارد گفته شده، این مفهوم دارای سابقه طولانی مدت است و با استفاده از رویکرد مهندسی و طراحی داخلی، برای به حداکثر رساندن کارایی در آشپزخانه رشد کرد. این قانون طلایی برای چندین دهه به عنوان استانداردی برای عملکرد بهتر در آشپزخانه مورد توجه بود و هنوز هم در آشپزخانه‌های کوچک و سبک زندگی مدرن اعمال می شود.
اصول و قوانین کلیدی برای اجرای ایده مثلث کار آشپزخانه
اصول کلیدی مثلث طلائی به شرح زیر است: طبق دستورالعمل های انجمن ملی آشپزخانه و حمام (NKBA)، تمام اضلاع مثلث باید بین 1.2 متر تا 2.7 متر باشند. هیچ وسیله خاصی نباید در وسط این مثلث قرار بگیرد. مجموع اضلاع این مثلث هم باید بین 4 تا 8 متر باشد. مجموع بیش از این اعداد باعث می‌شود رفت و آمد در آشپزخانه زیاد شده و وقت و انرژی شما تا حد زیادی هدر برود.
رعایت این اصول باعث می‌شود تا باعث سرعت بخشیدن به روند کار شده و اطمینان حاصل کنید که هنگام کار در آشپزخانه به ویژه برای پخت و پز با موانع کمتری روبرو خواهید شد. این امر به شما کمک می‌کند تا از بروز حوادث و جراحات و علاوه بر آن خستگی بیش از حد جلوگیری شود.
عناصر اصلی مثلث طلایی
همانطور که گفتیم این مثلث دارای سه ضلع اصلی است که قرار گیری آنها باید در فواصل ذکر شده باشد. این سه عنصر مهم در مثلث کار آشپزخانه عبارتند از:
ضلع اول: یخچال و کابینتهای مربوط به مواد غذایی
این منطقه در واقع محل قرارگیری غذا و مواد غذایی محسوب می‌شود که شامل یخچال فریزر و کابینت‌هایی برای نگهداری مواد غذایی است. به همین خاطر هم امروزه کنار یخچال‌ها شاهد تعبیه کابینتهای تمام قدی هستیم که مواد غذایی خشکی چون انواع ادویه، نمک و شکر و آرد در آن قرار می‌گیرد. در ایده مثلث کار آشپزخانه دسترسی به یخچال و کابینت باید آسان باشد تا روند آشپزی دچار اختلال نشود.
در واقع اگر به آشپزخانه‌های قدیمی هم نگاهی کنیم یخچال و کابینت حاوی مواد غذایی نزدیک اجاق گاز بوده تا زمان زیادی صرف برداشتن مواد غذایی لازم و یا گذاشتن آنها داخل یخچال نشود. البته به این نکته هم باید توجه کرد که یخچال نباید چسبیده به گاز باشد زیرا باعث آسیب به آن شده و از عمر مفید آن تا حد زیادی کم می‌کند.
ضلع دوم: سینک ظرفشویی و یا محل قرارگیری ماشین ظرفشویی
در این منطقه از مثلث کار آشپزخانه علاوه بر اینکه سینک و ماشین ظرفشویی باید نزدیک به هم قرار داشته باشند. باید فضایی برای مواردی چون صافی، انواع چاقو، سطل زباله و کابینتی برای نگهداری از ظروفی که به صورت روزمه استفاده می‌شود، هم در نظر گرفته شود.
طبق این نوع طراحی فضایی کنار سینک باید خالی نگه داشته شود تا در صورتی که نیاز به شستن مواد اولیه غذا یا ظرف‌ها به صورت دستی بود، بعد از شستشو در آنجا قرار بگیرند. در واقع سینک یکی از عناصر اصلی این ایده است، زیرا علاوه بر شستن مواد غذایی و ظرف، برخی از امور بخت و پز مانند آبکش کردن نیز در همین محل انجام می‌شود و برای همین نباید فاصله زیادی با اجاق گاز داشته باشد.
ضلع سوم: وسایل پخت و پز از جمله گاز و فر
محل قرارگیری وسایل پخت و پز مانند فر، اجاق گاز و … نیز یکی از مهمترین مواردی است که در قانون مثلث کار آشپزخانه باید به آن توجه داشت. لوازم ضروری آشپزی چون برخی قابلمه‌ها و ماهیتابه‌ها، کفگیر و ملاقه و همزن و غذاساز نیز باید نزدیک به این عنصر مهم قرار بگیرند. البته به کسانی که از فر تنها برای گرم کردن غذا استفاده می‌کنند یا اصلاً استفاده چندانی از آن ندارند توصیه می‌شود در صورت نداشتن فضا آن را در این محدوده قرار ندهند. در همین راستا نزدیک جزیره هم مکانی خوبی برای نصب و قرارگیری فر است.
در کنار این موارد محل قرارگیری میز پذیرایی هم دارای اهمیت بسیار زیادی است و برای همین توصیه می‌شود، بیرون از فضای آشپزخانه اما نزدیک به آن قرار گیرد تا کار برای سرو غذا و پذیرایی از مهمان‌ها راحت‌تر شود. همچنین در حین آشپزی فرد مهمان‌ها را دیده و راحت‌تر با آنها معاشرت کند.
مزایای اجرای مثلث کار آشپزخانه برای طراحی امروزی
همانطور که بارها گفته شد این ایده بیشتر برای آشپزخانه‌های کوچک کاربردی است با وجود این بد نیست نگاهی به مزایای کلی که برای اجرای آن گفته می‌شود، بندازیم تا در صورت تمایل و داشتن شرایط مناسب، برای اجرای آن در آشپزخانه اقدام کنید. مهمترین مزایای طراحی آشپزخانه بر اساس ایده مثلث طلایی عبارتند از:
مثلث کار آشپزخانه امکان استفاده از فضا را حداکثری می‌کند
مثلث طلایی آشپزخانه به دلیل الزامات ابعادی که برای اجرای آن نیاز است و به آن اشاره هم شد، به راحتی در آشپزخانه های کوچک یا متوسط قابل اجرا است. سه ضلع اصلی مثلث، اجاق گاز، سینک ظرفشویی و یخچال است که بر اساس قاعده آنها را به ترتیب در مناطق تعیین شده برای پخت و پز، آماده سازی و نگهداری غذا در ارتباط با هم قرار می‌دهید. چون فضای بین این مثلث خالی است میتوانید از کمترین متراژ، بیشترین استفاده را داشته باشید.
گردش کار را بهبود می بخشد و سرعت آشپزی را بالا می‌برد
با روش و قواعد مهمی که مثلث کار آشپزخانه اجرا می‌شود، به آشپز اجازه می‌دهد تا به راحتی بین سه عنصر اصلی حرکت کند و در عین حال همه چیز را نزدیک دست خود داشته باشد. به طور مثال شما فقط با برداشتن چند قدم میتوانید گوجه را از یخچال بردارید، شستن و خرد کردن آن را روی سینک انجام دهید و آنها در ماهیتابه بریزید. این نزدیکی روند گردش کار را بهبود می‌بخشد و سرعت بیشتری هم به کارها می‌رود. در واقع یک نوع طراحی بسیار روان است و در نتیجه کارها در آشپزخانه، حرفه‌ای‌تر انجام می‌شود.
ترافیک و خطر برخورد با وسایل را به حداقل می‌رساند
با توجه به این واقعیت که در مثلث کار آشپزخانه همه چیز را در دسترس فرد قرار دارد، شاهدکاهش ترافیک در آشپزخانه می‌شود. نبود کابینت و موانع دیگر در مرکز این مثلث هم به این معنی است که خطر برخورد با آنها وجود ندارد و صدمات در حین آشپزی را به حداقل می‌رساند. به طور مثال برای بسیاری از ما پیش آمده که حین برخورد با میز آشپزخانه لیوانی بیفتد و بشکند، یا با صندلی برخورد کنیم. استفاده از این ایده امکان چنین برخوردارها و صدمات آن را تا حد بسیار زیادی برای شما کم می‌کند و به همین خاطر مورد استقبال قرار گرفته است.
معایب اجرای مثلث طلایی در آشپزخانه
با توجه به تمام موارد گفته شده، شاید این طور به نظر برسد که این طرح بسیار ایده‌آل بوده و می‌توان از آن در هر آشپزخانه‌ای استفاده کرد. اما باید گفت که مفهوم مثلث کار آشپزخانه هم چون اکثر طرحهای اجرایی برای هر فضایی، دارای کم و کاستی‌های خاص به خود است.
مهمترین عیب مثلث کار آشپزخانه این است که برای همه آشپزخانه‌ها مناسب نیست. هنگامی که مثلث طلایی برای اولین بار در دهه 1940 به عنوان یک مفهوم در طراحی معرفی شد، تهیه وعده های غذایی وظیفه تعیین شده برای همسران بود. بنابراین، منطقی بود که طرح به منظور بهینه‌سازی گردش کار فقط یک آشپز باشد. در صورتی که در خانواده‌های امروزی اغلب زوجین با هم غذا می‌پزند. برای همین دو نفر نیاز به استفاده از اجاق گاز یا سینک ظرفشویی دارند که این امر باز ترافیک را در آشپزخانه افزایش می‌دهد.
همچنین آشپزهای حرفه‌ای ترجیح می‌دهند، ایستگاه‌های آماده سازی، پخت و پز و شستن همه در یک راستا باشند و برای همین به طراحی آشپزخانه به سبک گالی علاقه بیشتری دارند. طراحی‌ای که در آن محل آماده‌سازی و پخت و پز به صورت موازی یا در یک راستا قرار می‌گیرد. همچنین عیب دیگر مثلث طلایی این است که متناسب با انواع آشپزخانه‌ها نیست. اگر آشپزخانه شما در امتداد یک دیوار قرار گرفته باشد، از نظر هندسی دستیابی به یک مثلث کاری غیرممکن است. اگر در گذشته، آشپزخانه فقط محلی برای تهیه غذا بود، امروزه بسیاری وسایل چون جزیره، میز سرو صبحانه و مواردی از این دست در این محیط قرار می‌گیرند که اجرای مثلث کار آشپزخانه را دشوار می‌کند. در واقع در دهه‌های اخیر آشپزخانه به یک پاتوق تبدیل شده است جزایر به عنوان نقطه مرکزی برای غذا خوردن، آشامیدن، یا حتی معاشرت با مهمانان و خانواده است.
سخن پایانی
با توجه به موارد گفته شده در این مقاله از مقالات آموزشی لوازم خانگی برفاب اگر به تازگی یک خانه را خریداری کرده‌اید و به دنبال طراحی دکوراسیون آن به شکلی جذاب هستید، از طرف دیگر هم با محدودیت فضا مواجه هستید؛ بهترین راه اجرای ایده مثلث کار آشپزخانه است. این طرح به دلیل مزایای بیشماری که دارد برای شما بسیار کاربردی خواهد بود.
برای این کار هم خود میتوانید اقدام کنید و هم میتوانید از یک طراح داخلی برای این امر کمک بگیرید. نکته مهمی هم که در انتها باید به آن اشاره کنیم این است که برای اجرای ایده مثلث کار آشپزخانه ابعاد وسایل آشپزخانه را هم در نظر بگیرید. به خصوص فضای مورد نیاز برای وقتی که درب یخچال و کابینت هم باز می‌شود را باید در نظر داشته باشید تا دچار محدودیت نشوید.
