مقدمه
یخچال یکی از ضروری‌ترین لوازم منزل است که از دیرباز تاکنون برای خنک نگه‌داشتن مواد غذایی، دارویی و دیگر مواد فاسدشدنی بکار گرفته شده است. یخچال‌ها از ابتدا تا به امروز با تغییرات وسیع و پیچیده‌ای روبه‌رو شده‌اند. در ابتدا مردم از یخچال‌های طبیعی استفاده می‌کردند، سپس یخچال‌های دست‌ساز، نفتی، گازی و امروزه یخچال‌هایی که با برق کار می‌کنند جای آنها را گرفته‌اند. با پیشرفت تکنولوژی ساختار و علت های خراب شدن یخچال نیز متفاوت و پیچیده شده است و حتی تعمیرات آن نیز به صورت تخصصی انجام می‌شود.
مشاهده خلاصه این مقاله به صورت ویدیو پادکست
یخچال دستگاهی متشکل از یک وسیله سردکننده به همراه یک عایق حرارتی و سازوکاری برای انتقال گرما از داخل این محفظه به بیرون است. یخچال یک ماشین پیچیده است که در تمام عمر خود درحال کار است. با توجه به استفاده زیاد از یخچال، به مرور زمان ممکن است دچار مشکلاتی شود که هرچه زودتر باید به تعمیر آن پرداخت. علت های خراب شدن یخچال ممکن است از خنک‌کنندگی، یخ‌زدگی، سیم‌کشی و غیره باشد. مسلما تعمیر این نوع از لوازم خانگی در ابتدای مشاهده ایراد مقرون به صرفه‌تر خواهد بود. فراموش نکنید که برای این کار حتما از یک متخصص کمک بگیرید.همچنین برای استفاده بهینه از آن میتوانید راهنمای نگهداری از یخچال را مطالعه کنید.
علت های خراب شدن یخچال
باتوجه به پیچیدگی و سخت کار بودن بخچال، ممکن است دچار مشکلاتی شود که به تعمیر نیاز داشته باشد. بروز مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد به همین دلیل یکی از توصیه هایی که باید به آن توجه داشت این است که بدون دانش قبلی اقدام به تعمیر یخچال نکنید. افراد متخصص می‌توانند
با تشخیص علت های خراب شدن یخچال به طور دقیق، به تعمیر آن بپردازند و این کار را با کمترین هزینه ممکن انجام دهند. در ادامه به علت های خراب شدن یخچال و نحوه رفع آن می‌پردازیم. مجدد تاکید می‌شود که برای تعمیر حتما از تعمیرکاران متخصص کمک بگیرید.
اختلال در جریان برق ورودی از مهمترین علت های خراب شدن یخچال، بویژه روشن نشدن یخچال است. جریان برق ورودی یخچال همان برق پریز است که دوشاخه به آن وصل می‌شود و گاهی همه علت های خراب شدن یخچال از همین مورد ساده است. در این صورت کافی است چند مورد زیر را بررسی کنید:
- فیوز و کنتور برق: از جا درآمدن یا به اصطلاح پریدن فیوز یا کنترل برق می‌تواند علت روشن نشدن یخچال باشد. اولین اقدامی که باید انجام دهید، اطمینان از درستی این مورد است
- پریز برق: از سالم بودن پریز برق اطمینان حاصل کنید. مثلا میتوانید یک وسیله برقی دیگر را با آن امتحان کنید. معمولا در پریزهایی که دچار سوختگی شده باشد، این مشکل پیش می‌آید
- سیم برق یخچال: گاهی همه علت های خراب شدن یخچال که به ذهن می‌رسد، در قطعی یا آسیب‌دیدگی سیم برق دوشاخه یخچال خلاصه می‌شود
کمبود مایع خنک‌کننده
مایع خنک کننده یخچال در سیم پیچ‌های تبخیرکننده جریان می‌یابد و هوای موجود در آن را خنک می‌کند. در نهایت هوای سرد به محفظه یخچال و مواد غذایی منتقل می‌شود. پس اگر دستگاه شما به خوبی روشن نشود یا کار نکند، یکی از علت های خراب شدن یخچال که باید بررسی کنید، کافی نبودن مایع خنک کننده آن است. برای پر کردن مجدد مایع خنک کننده، توصیه می‌شود که با یک متخصص تعمیر یخچال مشورت نمایید.نوع گاز خنک کننده در یخچال فریزر مدل 60-40 برفاب گاز R134a می باشد.
خرابی موتور یا کمپرسور
یکی دیگر از علت های خراب شدن یخچال می‌تواند موتور یا کمپرسور یخچال باشد. این مورد بیشترین و متداول‌ترین علت روشن نشدن یخچال‌ها می‌باشد و اگر موتور یا کمپرسور یخچال روشن نشود یخچال عملا بلااستفاده می‌ماند. برای پی بردن به این مشکل، کافی است درب یخچال را باز کنید. اگر لامپ داخل یخچال روشن شود اما یخچال هیچ صدایی نداشته باشد، مشکل از موتور یخچال می‌باشد. اگر یخچال شما دارای نمایشگر باشد، باید نمایشگر نیز روشن شود. با مشاهده این موارد میتوانید به خرابی موتور پی ببرید.
در بعضی موارد پیش می‌آید که موتور یخچال سالم است و مشکل از قطعات رله استارت یا اُور لود باشد. این دو قطعه روی جریان برق ورودی کمپرسور قرار می‌گیرند و ممکن است مشکل فقط از این قطعات باشد.
برفک
برفک یکی از علت های خراب شدن یخچال است. تشکیل برفک در این دستگاه بسیار ساده و به علت میعان صورت می‌گیرد. سفت و سخت شدن این برفک‌ها باعث یخ زدگی مواد، گرم شدن فضا و خرابی یخچال می‌شود. مرحله اول رفع مشکل بسیار ساده است. با توجه به اینکه برفک در کدام قسمت ایجاد شده، برای رفع آن اقدام کنید. اگر برفک در قسمت درب این وسیله ایجاد شود، معمولا ایراد از واشر یا بست درب است. اما اگر برفک به کل فضای درونی آن سرایت کرده باشند ممکن است به علت از دمای پایین درون آن باشد.یخچال نوفراست مدل BNR برفاب سیستم برفک زدایی خودکار دارد.
ترموستات
ترموستات یخچال وظیفه دارد دمای یخچال را به میزانی که توسط پیچ تنظیم دما و یا پنل لمسی تنظیم شده برساند. عملکرد ترموستات با عملکرد کمپرسور یا موتور یخچال ارتباط مستقیم دارد و به عبارتی عملکرد این دو قطعه به همدیگر وابسته است. زمانی که دمای یخچال افزایش و یا به قولی سرمای یخچال کاهش می‌یابد، ترموستات با انتقال پیام به کمپرسور باعث افزایش هوای سرد در محیط یخچال می‌شود. نقص ترموستات از علت های خراب شدن یخچال است که با خاموش شدن ناگهانی موتور یخچال، اختلال در کارکرد منظم موتور یخچال و سرد بودن بدنه موتور بروز می‌یابد. خاموش نشدن یخچال و به اصطلاح یکسره شدن آن نیز به احتمال زیاد از ترموستات است.
باز ماندن درب یخچال
باز ماندن درب یخچال از علت های خراب شدن یخچال است که افراد به سادگی از کنار آن عبور می‌کنند. باز ماندن درب یخچال موجب خارج شدن سرما و گاز یخچال می‌شود و اثرات مخربی را برای شما به دنبال دارد. با این کار فشار مضاعفی روی موتور یخچال وارد شده و در بدترین حالت منجر به تعویض موتور یخچال می‌شود. در صورت باز ماندن درب یخچال، مشکلات زیر را خواهید داشت:
- بهکمپرسور یخچال فشار بسیار زیادی وارد کرده و باعث خرابی آن می‌شود
- باعثگرم شدن محفظه داخل یخچال می‌شود
- باعث برفک زدن یخچال فریزر می‌شود
- باعث یکسره کار کردن کمپرسور یخچال می‌شود
روشن نشدن یخچال
یکی از نشانه‌های خرابی یخچال، روشن نشدن آن است که در حالت ساده ممکن است از قطعی سیم یخچال باشد و یا علت‌های مهمتری مانند ترموستات داشته باشد. علت های خراب شدن یخچال با این نشانه می‌تواند اختلال در برق ورودی یخچال، نقص ترموستات و خرابی موتور یا کمپرسور باشد که به آنها پرداختیم. از دیگر علل روشن نشدن یخچال می‌توان به خرابی برد الکترونیکی آن اشاره کرد.
اگر برد الکترونیکی یا به لفظ عامیانه برد یخچال دچار مشکل شود، احتمالا یخچال روشن نمی‌شود. هر یک از فرآیندهای یخچال که به خوبی عمل نکند، می‌تواند به علت خرابی برد آن باشد. برد یخچال را می‌توان هم تعمیر و هم تعویض کرد که انتخاب یکی از این دو مورد باید توسط متخصص انجام شود اما در اکثر موارد برد قابل تعمیر می‌باشد. با این حال اگر از سلامت همه موارد فوق را بررسی کردید، احتمالا مشکل کار در اتصالات سیم‌کشی داخلی یخچال است که به سادگی قابل تشخیص نیست و لازم است یک فرد متخصص آن را بررسی کند.
پر صدا کار کردن یخچال
پر سرو صدا کار کردن یخچال یکی دیگر از نشانه‌هایی است که با توجه به آن باید علت های خراب شدن یخچال را کشف و رفع کنیم. یخچال باید در حجمی کار کند که مزاحمتی برای شما ایجاد نکند. در بیشتر یخچال‌های امروزی، هم فن کندانسور (خازن) و هم فن تبخیرکننده وجود دارد.
فن کندانسور سیم پیچ کندانسور یخچال شما را خنک می‌کند. فن تبخیرکننده همزمان با کار کمپرسور، هوا را روی سیم پیچ های تبخیرکننده فریزر می‌کشد. این فن ها همزمان کار می‌کنند و مشکلات مربوط به هر یک از موتورهای آنها می‌تواند باعث بلندتر شدن صدای یخچال شما شود. میتوانید این فن ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید موتور آنها خراب است یا خیر؛ فقط قبل از بررسی حتما یخچال خود را از برق بکشید.
پیشگیری از خرابی یخچال
گاهی میتوانید بدون هیچ تجربه فنی و تنها با رعایت چند نکته ساده ازخرابی یخچال جلوگیری کرد. وقتی مواد غذایی به‌صورت فشرده و متراکم در یخچال قرار می‌گیرند، جریان هوا به سختی در آن گردش می‌کند و در نتیجه سرمای کمتری به داخل مواد غذایی نفوذ خواهد کرد. گرم ماندن مواد غذایی از یک سو باعث فاسد شدن آنها شده و از سوی دیگر باعث می‌شود موتور یخچال برای سرد کردن فضای یخچال به مدت طولانی‌تری کار کند. در نتیجه به مرور دستگاه شما از کار می‌‌افتد. بنابراین توصیه می‌شود یخچال را در حد معقول پر کنید.
اگر کودکی دارید که بیدلیل در یخچال را باز می‌کند یا همسری دارید که به سندرم باز کردن بیدلیل در یخچال مبتلاست، آموزش‌های لازم دراین زمینه را به آنها دهید. باز کردن مکرر درب یخچال، موجب خروج هوای سرد و ورود هوای گرم به فضای یخچال شده و برای دستگاه بسیار مضر است. نکته مهم دیگر این است که علاوه بر نظافت دوره‌ای یخچال، لازم است برفک آن را به طور مرتب تمیز کنید؛ چرا که با افزایش برفک، مصرف انرژی بالا می‌رود. اجازه ندهید برفک یخچال کل آن را بپوشاند و برای از بین بردن برفک هرگز از شی یا جسم تیز و خشن استفاده نکنید.
لوله‌های پشت یخچال را نیز سالی دوبار گردگیری کنید؛ تمیزکاری و روانکاری کمپرسور نیز می‌تواند به جلوگیری از مشکلات راه اندازی یخچال کمک کند. با رعایت همین نکات به‌ظاهر ساده، طول عمر مفید یخچال خود را بیشتر کنید و از هزینه اضافی برای تعمیر بپرهیزید.
راهکارهای ساده برای افزایش طول عمر یخچال
علاوه بر اطلاع از علت های خراب شدن یخچال و راه‌های پیشگیری از بوجود آمدن آنها، باید نکاتی را در جهت حفظ سلامت یخچال رعایت کرد. این نکات به شما کمک می‌کند طول عمر وسیله شما افزایش یافته و حداقل ده سال دیرتر به دنبال علت های خراب شدن یخچال خود باشید.
- مراقب باشید محل قرار گرفتن یخچال در کنار دستگاه‌های تولیدکننده گرما مثل اجاق گاز، پکیج آب گرمکن و شوفاژ نباشد. گرمای این وسایل موجب هدر رفتن انرژی سرمایشی یخچال و خرابی موتور آن می‌شود
- اگر تصمیم دارید یخچال خانه‌تان را تکان دهید و از جایی به جای دیگر منتقل کنید، به یاد داشته باشید که باید دستگاه را 3 ساعت پیش از حرکت دادن، خاموش کرده و اجازه دهید گاز آن از جریان بایستد
- بخش موتور بسیاری از یخچال‌ها، پوشش دارد اما اگر یخچال شما دارای موتور بدون پوشش است، قسمت موتور یخچال را با جاروبرقی یا سشوار تمیز کنید تا مخفی‌گاه سوسک‌‌ها نشود
- برای پیشگیری از آسیب سطح یخچال مانند خش افتادن روی در آن، همیشه از دستمال‌های ضد خش و مواد شوینده مناسب برای پوشش یخچال استفاده کنید. اگر ترجیح می‌دهید از مواد طبیعی برای شست و شوی سطح یخچال استفاده کنید پیشنهاد می‌کنیم نصف استکان سرکه را با یک لیوان آب مخلوط کنید و آن را برای پاکسازی سطح بیرونی یخچال به کار ببرید
نکات
- لازم است بین دیوار و بخش پشتی یخچال حداقل 20 سانتی‌متر فاصله بگذارید تا هوای پشت دستگاه به راحتی رد و بدل شود. این جریان گردش هوا، به پیشگیری از گرم شدن موتور دستگاه کمک می‌کند
- به منظور توزیع یکنواخت گاز موجود در لوله‌های دیواره یخچال، مطمئن شوید که دستگاه شما روی سطحی صاف و بدون شیب قرار گرفته است
- با قرار دادن مواد خوراکی و غذاهای گرم و آب جوش در یخچال، انرژی موتور دستگاه هدر می‌رود. بنابراین از این کار جدا خودداری کنید.
- هر از چند گاهی مثلا هر دو ماه یک بار، لاستیک‌ها و درزگیرهای اطراف در یخچال را چک کنید تا خیالتان از سالم بودن آنها راحت باشد. پوسیدگی و پارگی این لاستیک‌ها از علت های خراب شدن یخچال است زیرا علاوه بر هدر رفتن انرژی، موجب خرابی زودهنگام موتور دستگاه می‌شود
- بهترین روش برای از بین بردن بوی یخچال که گاها موجب ناراحتی شما می‌شود، استفاده از پک‌های آماده بوگیر یخچال یا کیسه زغال است. شما میتوانید چند قطعه زغال کوچک را درون یک کیسه پارچه‌ای قرار داده و در یخچال بگذارید
- بعضی از قطعات پلاستیکی موجود در یخچال به راحتی بوی مواد غذایی را به خود می‌گیرند. برای پیشگیری از این مسئله همیشه مواد غذایی را خوب بسته‌بندی و یا از ظروف در بسته استفاده کنید
- محل قرار گرفتن بطری‌ها در یخچال نباید سنگین شود زیرا موجب شکستگی این قسمت شده و در ضمن به در یخچال نیز آسیب خواهد رسید. بنابـراین از قــرار دادن چند بطری پر و سنگین در بخش بطری‌های یخچال پرهیز کنید
- برای کنترل هر چه بیشتر و صرفه‌جویی در مصرف انرژی در زمستان از درجه‌های بین یك تا ۲ و در تابستان از درجه ۲ تا ۴ یخچال استفاده کنید
سخن پایانی
در این مطلب از سایت برند لوازم خانگی برفاب با شما همراه بودیم. آشپزخانه هر خانه‌ای نیازمند یک یخچال مناسب است. حفظ و نگهداری از این وسیله با توجه به کاربرد مهم و پیچیدگی ساختاری و همچنین کارکرد طولانی مدت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. از آن‌جا که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، قبل از اینکه مجبور شوید به دنبال علت های خراب شدن یخچال بگردید، با رعایت یک سری نکات از آن مراقبت کنید و مطمئن باشید که یخچال شما به خوبی کار می‌کند. یخچال شما باید همیشه در اوج بهره وری کار کند، اما مانند هر وسیله الکترونیکی یا مکانیکی دیگری، دستگاه شما نیز هر از گاهی دچار مشکل می‌شود.
بسیاری از این موارد به راحتی و با بررسی‌های ساده رفع خواهند شد، اما اگر مدتی از خرابی یخچال شما می‌گذرد یا به نظر می‌رسد که خرابی آن جدی است، بدون دانش فنی لازم از تعمیر آن جدا خودداری کنید و برای کسب بهترین نتیجه ممکن، از تعمیرکاران حرفه‌ای یخچال مشاوره بگیرید و این کار را به آنها بسپارید. با این حال اگر در طول استفاده از یخچال، مراقبت‌های لازم را از آن انجام نداده و به هشدارهایی مانند سرو صدای زیاد یا خنک نبودن مواد غذایی درون آن بی توجه بوده باشید، ممکن است به سادگی مشکل یخچال برطرف نشود و مجبور به تعویض قطعات پر هزینه آن مانند موتور باشد.
