مقدمه
همواره با نزدیک شدن به فصل تابستان و گرم شدن هوا، بازار وسایل سرمایشی داغ میشود و عموم مردم به دنبال افزایش بهرهوریِ این دستگاهها و خنکتر شدن هرچه بیشتر منزلشان خواهند بود. در میان وسایل سرمایشی، کولرهای آبی بیشترین فراوانی را در کشور ما دارند. با توجه به اینکه اکثر نقاط کشور ما دارای آب و هوای خشک است و کولرهای آبی به سبب رطوبتی که ایجاد میکنند برای شرایط آب و هوایی خشک مناسب هستند، این آمار چندان تعجب برانگیز نیست. کولرهای آبی به علت کم مصرف بودن و قیمت پایینتر در مقایسه با دیگر وسایل سرمایشی، پر طرفدارتر از سایر رقبایشان هستند.
در حال حاضر طبق آمار، در کشور ما بیش از 65% از منازل شهری از کولر آبی برای خنک کردن منزلشان استفاده میکنند. هم اکنون چیزی نزدیک به 9 میلیون کولر آبی در منازل خانوارهای ایرانی وجود دارد و سالانه حدود 500 هزار دستگاه جدید به این آمار افزوده میشود. مصرف برق کولرهای آبی در مقایسه با کولرهای گازی بسیار پایینتر است، اما تعداد کولرهای آبی فعال در کشور بسیار بیشتر از کولرهای گازی است؛ همین امر ضرورت استفاده بهینه از آنها را نشان میدهد؛ چرا که با بهینه سازی استفاده از کولرهای آبی میتوان مصرف برق کشور را تا میزان قابل توجهی کم کرد. با رعایت نکات ساده و کم هزینه، میتوان ضمن دریافت سرمای بیشتر از این دستگاهها، مصرف برق را نیز کاهش داد. در ادامه این نکات را برایتان شرح خواهیم داد.
مشاهده خلاصه این مقاله به صورت ویدیو پادکست
سرویس کردن کولر آبی
هر ساله با نزدیک شدن به فصل گرما، اولین اقدام اکثر خانوارهای ایرانی سرویس کردن کولر آبی است. در صورتی که این کار به موقع انجام شود، هم در مصرف آب و برق صرفه جویی میشود و هم کولر شما راندمان بهتری خواهد داشت. سرویس کردن کولر آبی موارد زیر را شامل میشود:
بررسی و روغن کاری موتور کولر
روغن کاری به موقع کولر، چرخش موتور کولر آبی را تسهیل کرده و بنابراین فشار کمتری به موتور وارد میسازد. همچنین این کار مانع از ایجاد صدای اضافی در کولر میگردد.
بررسی پمپ آب
بهتر است قبل از شروع استفاده از کولر در ابتدای فصل گرما، در طی فرایند سرویس کولر پمپ آب بررسی شود. با اطمینان حاصل کردن از سالم بودن پمپ، خیالتان از آبرسانی مناسب به پوشالها و در نتیجه دریافت باد خنک از کولر راحت میشود.کولرهای آبی برفاب مانند کولر آبی مدل BF3-R نیز به همین بررسی ها نیاز دارند.
شستشوی حلزونی و بدنه کولر
با شروع فصل سرما و خاموش ماندن مداوم کولر آبی، مخزن حلزونی و بدنه کولر پر از خاک و گرد و غبار میشود. در صورت عدم شستشوی کولر قبل از شروع فصل گرما، به محض روشن شدن کولر این ذرات وارد ساختمان شده و در هوا پخش میشوند. این امر جدا از کثیف کردن فضای منزل، میتواند موجب به وجود آمدن بیماریهای تنفسی در ساکنین گردد. به همین منظور توصیه میشود که حتماً در حین سرویس کردن کولر، مخزن حلزونی شسته شود.
تعویض تسمه
همان طور که میدانید، تسمه کولر آبی از جنس لاستیک میباشد. این تسمهها عمر مفید دارند و بهتر است هر ساله در انجام سرویس کولر تعویض شوند. انجام به موقع این کار مانع از پاره شدن تسمه در زمان استفاده و از کار افتادن کولر می شود.
کنترل و روغن کاری یاتاقان
یاتاقانها که در دو طرف محور مرکزی پروانه قرار گرفتهاند، نیروی حرکتی مورد نیاز برای چرخش پروانه را از پولی و تسمه به محور مرکزی منتقل میکنند. با در نظر گرفتن نقش مهمی که این قطعه در کارکرد کولر دارد و با توجه به حساسیت بالای آن، پیشنهاد میشود که هر بار در حین انجام سرویس کولر، یاتاقانها نیز تمیز شده و روغن کاری شوند.
تعویض پوشالها
برای دریافت عملکردِ خوب از کولر آبی، بهتر است پوشالهای آن را هر دو سال یک بار تعویض کنید. اگر میخواهید کولر آبی شما بهترین عملکرد را داشته باشد، توصیه ما این است که پوشالها را هر سال عوض کنید.اگر از کولر آبی مدل BF2 برفاب استفاده میکنید به زمان عوض کردن پوشال ها دقت داشته باشید.
بازدید برزنت کولر
سالم بودن برزنت کولر، مانع از این میشود که باد ایجاد شده توسط کولر هدر برود. داشتن برزنت سالم باعث میشود همه باد تولید شده وارد کانال کولر شده و به درون ساختمان منتقل شود
بازرسی جعبه تقسیم برق
در طی فرایند سرویس کولر، با بررسی جعبه تقسیم کولر و اطمینان حاصل کردن از سالم بودن آن، خیالتان از بابت ایجاد مشکلات در سیستم برق کولر راحت میشود.
تمیز کردن و پاکسازی شبکه آبرسانی کولر
لولهها و شلنگهای داخل کولر آبی، شبکه آبرسانی آن را تشکیل میدهند. باید تمامی این لولهها تمیز شوند و از سلامت آنها اطمینان حاصل شود تا مشکلی در گردش آب در کولر آبی وجود نداشته باشد.
تراز کردن شناور
در صورتی که شناور کولر تراز نباشد، فرایند قطع و وصل شدن آب ورودی به کولر به خوبی انجام نمیشود. بنابراین یا آب به میزان کافی وارد کولر نمیشود و یا بیش از نیاز وارد کولر شده و از لبهها سرریز میشود. به همین دلیل در آخرین مرحله از سرویس کردن کولر، شناور آن را تنظیم کنید.
با سرویس کردن به موقع کولر، میتوانید تا حد زیادی از کارکرد مناسب و بدون مشکل آن اطمینان حاصل کنید و همچنین احتمال خرابی در قطعات را تا حد زیادی کاهش دهید. جدا از سرویس کردن کولر، روشهای دیگری هم برای افزایش بهره وری آن وجود دارد که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
با سرویس کردن به موقع کولر، میتوانید تا حد زیادی از کارکرد مناسب و بدون مشکل آن اطمینان حاصل کنید و همچنین احتمال خرابی در قطعات را تا حد زیادی کاهش دهید. جدا از سرویس کردن کولر، روشهای دیگری هم برای افزایش بهره وری آن وجود دارد که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
نصب سایبان برای استفاده بهینه از کولر آبی
کولرهای آبی معمولاً بر روی پشتبان نصب میشوند؛ این بدین معنی است که این کولرها در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار دارند و به همین دلیل دمای آب کولر افزایش یافته و زودتر بخار میشود. از طرف دیگر، گرم شدن آب داخل کولر باعث میشود که باد دریافتی از کولر خنک نباشد. بهترین راه مقابله با این موضوع، نصب سایبان بر روی کولر است تا بتوانید حتی در گرمای تابستان هم از خنک بودن باد آن لذت ببرید و همچنین راندمان کولر را افزایش دهید.
امروزه سایبانهایی که بر روی کولرهای آبی نصب میشوند، از جنس پلی کربنات با مواد UV هستند. این روکش از جنس ضد اشعه ماوراء بنفش (UV) مانع از جذب اشعه آفتاب میشود و پرتوهای تابیده شده به آن را بازتاب میدهد. بنابراین تابش مستقیم آفتاب تأثیر کمتری بر گرم شدن کولر آبی خواهد گذاشت. همچنین میتوانید در کنار استفاده از سایبان، از پوشش حصیر برای دور تا دور کولر استفاده کنید. قرار دادن حصیر دور تا دور کولر مانع از انباشته شدن گرد و غبار داخل کولر میشود و همچنین اگر آن را خیس کنید، باد کولر بسیار خنک تر میشود.
یکی دیگر از مزایای استفاده از سایبان، افزایش عمر کولر است. در صورت نصب سایبان بر روی کولر، نور آفتاب به صورت مستقیم بر بدنه کولر نخواهد تابید و همچنین در فصل بارش نیز برف و باران بر روی بدنه قرار نخواهد گرفت. همین امر موجب جلوگیری از پوسیدگی بدنه کولر خواهد شد.
توجه کنید که استفاده از اجسام سنگین و بدون استفاده به عنوان سایبان، میتواند موجب آسیب رساندن به بدنه کولر شود و مزیتی را برایتان در بر نخواهد داشت.
بررسی آب داخل تشتک کولر
این باور که کار کردن کولر بدون آب همیشه موجب سوختن آن میشود صحیح نیست، چرا که کار کردن کولر بدون آب در کوتاه مدت موجب این امر نمیشود. اما اگر کولر برای مدت طولانی بدون آب کار کند به موتور آن آسیب جدی وارد میشود و خواهد سوخت. وجود آب در تشتک کولر موجب کاهش دمای فضای داخلی آن میشود و بدین وسیله ضمن خنک نگه داشتن موتور در حین کار، باعث بهبود عملکرد آن میشود. در صورتی که کولر برای مدت طولانی بدون آب کار کند، موتور آن به شدت داغ میشود و آسیب جدی به آن وارد خواهد شد.
در روزهای گرم تابستانی باید دقت داشته باشید که کولر بدون آب کار نکند، اما در شب که هوا مقداری خنکتر است، کار کردن کولر بدون آب نیز مشکلی به وجود نخواهد آورد. با این وجود با توجه به مکانیزم کارکرد کولر آبی، توصیه ما این است که همواره اطمینان حاصل کنید کولر بدون آب نماند.
قرار دادن کولر در موقعیت مکانی مناسب
لازم است قبل از نصب کردن کولر، مکان مناسبی را برای آن انتخاب کنید. قرار دادن کولر در نزدیکی خروجی تهویه فاضلاب و دودکش باعث میشود بوی نامطبوع و گازهای آلوده وارد منزل شما شود. همچنین گرمای دودکش موجب خواهد شد آب داخل کولر بخار شود. بهتر است کولر در جایی نصب شود که در مسیر جریان هوا قرار داشته باشد و نور آفتاب به صورت مستقیم بر آن نتابد.
انجام کانال کشی کولر با حداقل طول کانال
باید توجه شود که کانالهای کولر آبی خیلی پیچ در پیچ نباشند. طولانی بودن مسیر کانال باعث میشود فشار هوا کاهش یابد و باد اندکی به داخل ساختمان شما هدایت شود. همچنین پر پیچ و خم بودن مسیر کانال کولر باعث میشود جریان باد منحرف شده و فضای خانه به صورت مطلوب خنک نشود. اگر در ساختمانی با تعداد طبقات زیاد زندگی میکنید، سعی کنید کولر آبی خود را در تراس نصب کنید.
روشن کردن پمپ آب قبل از موتور کولر
همواره به خاطر داشته باشید که ابتدا پمپ آب را روشن کنید و پس از گذشت حدود 10 دقیقه، کلید مربوط به موتور کولر را فشار دهید. با انجام این کار قبل از روشن شدن موتور پوشالها کاملاً خیس میشوند و کولر از ابتدای کار باد خنک خواهد داد.
روشن کردن کولر با دور تند
شاید از دیدن این مورد تعجب کنید، اما افراد متخصص در کولر آبی همواره توصیه میکنند در ابتدا کولر را با دور تند روشن کنید و پس از گذشت چند دقیقه، وضعیت آن را به دور کند تغییر دهید. این کار باعث وارد آمدن فشار کمتری به موتور کولر میشود و همچنین عمر مفید آن را افزایش خواهد داد.
باز کردن برخی از پنجرههای ساختمان یکی از راه های استفاده بهینه از کولر آبی
برخی افراد به اشتباه تصور میکنند در هنگام روشن بودن کولر آبی، با بسته نگه داشتن تمامی درها و پنجرهها مانع از خروج هوای خنک از منزل میشوند. در زمان روشن بودن کولر آبی، باید حداقل یک پنجره را باز بگذارید تا جریان هوا در محیط خانه برقرار شود. اگر در هنگام کار کردن کولر آبی تمامی درها و پنجرهها بسته بمانند، علاوه بر دم کردن فضای خانه، رطوبت افزایش خواهد یافت و حتی شاید بوی نامطبوع در خانه ایجاد شود. بنابراین در هنگام روشن بودن کولر آبی، باید یکی از پنجرهها را باز بگذارید تا هوا به خوبی در خانه جریان داشته باشد.
به کارگیری پدهای سلولزی به جای پوشال
اخیراً پدهای سلولزی وارد بازار کولر آبی شدهاند که میتوان آنها را جایگزین پوشال کرد. این پدها علاوه بر دوام بیشتر در مقایسه با پوشال، مقدار آب بیشتری را در خود جای میدهند. صرف نظر از این موارد، به دلیل ماهیت فشرده این پدها، در برابر ذرات گرد و غبار مانند سد عمل میکنند و مانع از ورود آنها به محفظه کولر میشوند. کولر آبی پرتابل مدل BF3-S که قابلیت استفاده در محیط منزل را دارد دارای پوشال سلولوزی می باشد.
سخن پایانی
طبیعی است که با گرم شدن هوا، استفاده از وسایل سرمایشی در سرتاسر کشور افزایش یابد. کولرهای آبی بخش قابل توجهی از وسایل سرمایشی را در کشور ما تشکیل میدهند. رعایت کردن نکات گفته شده در بالا و بهینه سازی عملکرد کولر، میتواند ضمن کاهش دادن هزینهها باعث خنکی بیشتر محیط و کم کردن احتمال ایجاد خرابی در کولر شود.
با انجام سرویس قبل از راه اندازی کولر، این دستگاه را برای کارکرد مداوم در طول فصل گرما آماده میکنید و اگر هم نمیتوانید این کارها را خودتان انجام دهید، حتما باید از تعمیرکاران متخصص کمک بگیرید. با رعایت کردن نکات گفته شده باعث میشوید عمر مفید کولر افزایش یافته و در نتیجه هزینههای احتمالی تعمیرات کاهش یابد. بنابراین بهتر است با در نظر گرفتن تمامی شرایط، توصیههای کارشناسان را جدی بگیرید و با رعایت کردن نکات گفته شده از خنکی منزل خود در فصل گرما لذت ببرید.