مقدمه
علت کپک یخچال چیست و کپک چگونه ایجاد می‌شود. این سوال خیلی از خانم‌های خانه‌دار و گاهی آقایان خانه‌دار! است و جواب این سوال را در ادامه مقاله با یکدیگر بررسی خواهیم کرد. گاهی اوقات ممکن است درب یخچال را باز کنیم و با بوی بدی مواجه شویم، در این هنگام مواد غذایی که در یخچال مانده و کپک زده باشد را نیز پیدا نمی‌کنیم. در این صورت یخچال کپک زده است و نیاز به تمیز شدن دارد.
مشاهده خلاصه این مقاله به صورت ویدیو پادکست
به عنوان یکی از علت‌های کپک زدن یخچال می‌توان به رطوبت اشاره کرد. کپک‌ها در هر جایی که رطوبت باشد رشد می‌کنند و فقط به یخچال‌ها محدود نشده و در فریزرها، ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی نیز ایجاد می‌شوند. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا نکات بیشتری را در زمینه علت کپک یخچال بیان کنیم.
کپک چیست؟
کپک، کفک، کفره یا کپره نامی عمومی و همگانی است که برای همه گونه‌های قارچ‌های ذره بینی مانند کپک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در گذشته از کپک‌ها برای درمان بیماری‌ها نیز بهره می‌بردند. از برخی کپک‌ها، دارویی به نام پنیسیلین تولید می‌شد که برای درمان بیماری‌های حساسیتی استفاده می‌شد. در ادامه مقاله نمونه‌های از کپک را معرفی می‌کنیم.
از نمونه‌های کپک می‌توان به کپک سفید اشاره کرد که بر روی خمیر و نان نم‌دار، مانند پنبه ایجاد می‌شود. از دیگر نمونه‌های کپک، پرنسپوره‌ها هستند و کشاورزان می‌کوشند از رویش آن به روی محصولات خود جلوگیری کنند. نوع دیگری از کپک‌ها، قارچ کلم نام دارد که برگ کلم را فاسد می‌کند. کپک‌ها می‌توانند در یخچال نیز ایجاد شوند. برخی کپک‌ها زیان‌آور هستند و زهرهایی به نام مایکوتوکسین از خود پخش می‌کنند که باعث ایجاد سرطان‌های گوناگون می‌شود و باید به هر روش ممکن از وجود آن‌ها در اطراف خودمان از جمله در یخچال خانه جلوگیری کنیم.
علت کپک یخچال
همانطور که گفتیم علت کپک یخچال و البته شاید بتوان گفت مهمترین علت آن، وجود رطوبت است و در هر جایی که رطوبت باشد کپک نیز رشد خواهد کرد. راه‌های بسیار برای جلوگیری از کپک یخچال‌ها است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. ایجاد کپک در یخچال به عوامل دیگر نیز به غیر از رطوبت بستگی دارد.
از این عوامل می‌توان به تهویه هوای ضعیف، نشتی گاز یخچال، مسدود شدن زهکش اشاره کرد. تعمیر این قطعات باعث می‌شود تا یخچال کپک نزدن و عملکردش را حفظ کند. کپک زدن میوه‌ها و مواد خوراکی نیز یکی دیگر از عوامل کپک زدن یخچال است. اگر علت کپک یخچال این قطعات نبودند، سریعا یخچال را تمیز کنید.
پیشگیری از ایجاد کپک یخچال
پیدا کردن راهکارهایی برای از بین بردن کپک یخچال و راه‌های پیشگیری از ایجاد آن بسیار اهمیت دارد. برای ایجاد نشدن کپک در یخچال شما باید هر روز و یا هر دو روز یک بار به تمیز کردن یخچال خود و دور انداختن مواد غذایی بپردازید. سعی کنید به مواد غذایی مانند نان، میوه‌ها و مرباها که به سرعت دچار کپک می‌شوند، سر بزنید.
- برای ایجاد نشدن کپک در نان باید اجازه دهید که نان‌ها کاملا سرد شوند و سپس آن‌ها را درون یخچال قرار دهید. اگر نان را برای استفاده طولانی مدت می‌خواهید آن را فریز کنید و هر روزه به مقدار که مصرف میکنید، نان را گرم کرده و استفاده کنید. برای نگهداری نان نیز بهتر است به جای کیسه پلاستیکی از پارچه استفاده کنید که رطوبت نان را جذب کند.
- برای جلوگیری از ایجاد کپک در میوه‌ها سریعا در کنار میوه یک اسفنج خشک قرار دهید تا رطوبت میوه را جذب کند.
- برای پیشگیری از ایجاد کپک در مربا، یک قطعه آلومینیوم را روی سر قوطی قرار دهید و بعد از آن درب آن را ببندید تا هوا وارد شیشه نشود.
اهمیت پیشگیری از ایجاد کپک یخچال
تاثیر کپک در بدن انسان غیر قابل وصف است و می‌تواند در وضعیت جسمانی و سلامتی افراد تاثیر زیادی بگذارد. در صورتی که به کپک حساسیت دارید و با آن به هر نحوی تماس برقرار کرده‌اید، ممکن است دچار حساسیت گلو، حساسیت پوست یا گرفتگی بینی شوید.
رشد کپک داخل یخچال به احتمال بسیار زیاد بر سلامت و ماندگاری مواد غذایی درون یخچال، بوی یخچال و زیبایی و تمیزی داخل یخچال تاثیر منفی می‌گذارد. به همین جهت جلوگیری از ایجاد کپک در یخچال و یا از بین بردن کپک‌های یخچال اهمیت زیادی دارد.
نحوه از بین بردن کپک یخچال
کپک‌ها به طور کلی در واشر درب یخچال و روی مواد غذایی که به مدت طولانی درون یخچال قرار می‌گیرند. علت کپک یخچال می‌تواند هوای گرم داخل یخچال و یا رطوبت زیاد و نبود تهویه مناسب در درون یخچال باشد. برای تمیز کردن کپک در یخچال میتوانید از سرکه یا آمونیاک استفاده کنید. سرکه و آمونیاک را با آب داغ مخلوط کرده و با یک دستمال به داخل یخچال بکشید. اگر از یخچال های برفاب مثل یخچال فریزر مدل 70-30 یا مدل نوفراست استفاده میکنید می توانید این روش را امتحان کرده و نتیجه آن را به صورت کامنت برای ما بنویسید.
در صورت ریختن مواد غذایی، اگر می‌خواهید یخچال شما تمیز بماند، باید بلافاصله یخچال را تمیز کنید تا مواد در یخچال نمانده و باعث ایجاد بوی بد و کپک نشوند. برای تمیز ماندن یخچال باید برای کردن آن برنامه ریزی کنید.
در مورد میوه و سبزیجات نرمی که کپک زده است مانند خیار، هلو، گوجه فرنگی و غیره، باید سریعا آن‌ها از یخچال خارج کرده و دور ریخت، اما میوه‌ها و سبزیجات سخت و سفت مانند کلم، فلفل سبز، هویج و غیره را با جدا کردن 2 سانتی متر یا بیشتر از قسمت کپک زده، می‌توان مصرف کرد. زیرا کپک‌ها، به سادگی نمی‌توانند به داخل مواد غذایی سفت نفوذ کنند.
در نظر داشته باشید که کپک‌ها در مواد غذایی که به صورت طبیعی تولید شده‌اند، بیشتر رشد می‌کنند، همچنین مواد غذایی تولید شده بدون مواد نگه دارنده، مثل کنسروهایی که در خانه درست می‌شود که دارای رطوبت است، به دلیل تولید نادرست، بیشتر از بقیه مواد غذای دیگر در خطر کپک زدگی قرار می‌گیرد. این کپک‌ها قابلیت این را داردند که از اسیدهای طبیعی در این مواد غذایی را مصرف کنند و باعث بالا رفتن سطح اسید (PH) مواد غذایی شوند.
مواد غذایی حساس به کپک
موادی که ما در یخچال خود قرار می‌دهیم عمر مفیدی دارند که پس از گذراندن این عمر، شروع به کپک زدن می‌کنند. در ادامه به شما طول عمر مواد غذایی که معمولا در همه یخچال‌ها وجود دارد را می‌گوییم (طول عمر همه این مواد در صورتی که هیچ روکش و محافظی نداشته باشند، محاسبه شده است).
- طول عمر مفید نان 4 تا 12 روز
- طول عمر مفید رب گوجه فرنگی 3 تا 7 روز
- طول عمر مفید خیارشور 3 تا 8 روز
- طول عمر مفید میوه جات 3 تا 9 روز
- طول عمر مفید شکلات 4 تا 7 روز
- طول عمر مفید ذرت 4 تا 9 روز
- طول عمر مفید 2 تا 9 روز (پنیر بیشتر از 5 روز)
- طول عمر مفید تخم مرغ 3 تا 5 هفته
- طول عمر مفید گوشت 3 تا 5 روز
بیماری‌های ناشی از کپک
کپک‌ها موجودات بسیار موزی و ریزی هستند که ممکن است از طریق دهان و یا بینی به داخل مجراهای تنفسی بدن انسانن رفته و بعد از آن به مناطق دیگر بدن نفوذ کنید. اگر در یخچال‌ها با مواد غذایی کپک زده روبه رو شدید سریعا آن‌ها را دور بریزید و از آن‌ها دوری کنید. برخی از کپک‌های خانگی می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های مختلفی در دروی بدن انسان شود. در ادامه به بیماری‌هایی که توسط کپک‌ها به وجود می‌آیند می‌پردازیم و چند نمونه از آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.حتما به قسمت آبسرد کن روی درب یخچال مثل یخچال فریزر مدل 60-40 برفاب نیز برای رفع کپک دقت کنید
از بیماری‌هایی که کپک‌ها یاعث ایجاد شدن آن می‌شوند، می‌توان به بی حسی، مشکلات چشمی مانند قرمزی چشمان و یا حساسیت به نور، مشکلات آسمی و بیماری‌هایی مانند سرفه یا تنگی نفس، لرز، سرگیجه، مشکلات هاضمه‌ای مانند اشتها، اسهال، حالت تهوع، شکم درد اشاره کرد.
با مواد کپک زده چه کنیم
در صورت کپک زدن گوشت‌های کنسروی، ژامبون‌ها و هات‌داگ‌ها، از آنجا که این مواد غذایی رطوبت زیادی دارند و می‌توانند علاوه بر سطح، به طور عمقی نیز آلوده شوند و امکان رشد باکتری‌های دیگر نیز همراه با کپک‌ها وجود دارد، باید دور ریخته شوند، همچنین در مورد باقیمانده گوشت و مرغ پخته‌شده نیز باید این‌گونه عمل کرد، اما در مورد سالامی و سایر کالباس‌های خشک عمل‌آوری شده، می‌توان کپک را از سطح آن‌ها جدا کرده و بقیه آن را مصرف کرد.
ماست، پنیر خامه‌ای، خامه ترش و پنیرهای نرم، به دلیل رطوبت زیاد و نیز پنیرهای خرد شده و برش خورده باید دور ریخته شود، اما در مورد پنیرهای سخت، میتوانید حداقل 2 سانتی متر از اطراف و زیر محل کپک زدگی را جدا کنید و باقیمانده پنیر را برای مصرف در بسته جدیدی بپوشانید.
نان، پاستا و غلات پخته شده نیز در صورت کپک زدگی، باید دور ریخته شوند، چرا که مواد غذایی نفوذپذیر می‌توانند در زیر سطح نیز آلوده شوند.
راهکارهایی برای ضد عفونی یخچال
- با ریختن یک لیوان آمونیاک، نصف لیوان سرکه و یک چهارم لیوان جوش شیرین در یک ظرف آب داغ، یک مایع شوینده خانگی تهیه کنید. میتوانید این مایع را در بطری آب پاش بریزید و از اسفنج برای تمیز کردن استفاده کنید. این فرمول نیازی به آبکشی و شستشو دوباره ندارد و از تشکیل قارچ و کپک جلوگیری می‌کند
- برای از بین بردن بوی بد داخل یخچال، چند قطره عصاره وانیل یا عصاره پرتقال را بر روی یک دستمال و یا پنبه‌ای بریزید و در یخچال قرار دهید
- جهت کم کردن بوهای پایدار مانند سبزیجات، یک پاکت قوه‌ای که در آجیل فروشی‌ها از آن استفاده می‌شود را مچاله کرده و دو روز داخل کشو سبزیجات قرار دهید. کاغذ بو را به خود جذب خواهد کرد.
- عایق‌بندی درب یخچال را با دقت چک کنید. برای این کار، شب، یک چراغ قوه روشن را داخل یخچال قرار دهید و در را ببندید، چراغ‌های آشپزخانه را خاموش کنید، اگر نوری از کناره‌های در خارج نشود یعنی عایق بندی مشکلی ندارد
- یخچال را در دمای ۳ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید
- برای از بین بردن لکه‌های سخت و قدیمی از خمیر دندان استفاده کنید. زیرا خاصیت لکه بری دارد
- به منظور تمیز کردن گرد و خاک جمع شده زیر یخچال، یک سیخ یا چوب باریک را با ساق‌شلواری بپوشانید و زیر یخچال حرکت دهید. همچنین اگر محفظه آبی در زیر یخچال قرار دارد، آن را درآورده و تخلیه کنید زیرا ممکن است منشأ بوی بد باشد
- به منظور رهایی از بوی غذاهای داخل یخچال، یک عدد زغال چوب را داخل یک جوراب قرار دهید سر آن را گره بزنید و آن را در انتهای یخچال بگذارید. اثر این کار یک یا دو ماه است و بسته به میزان استفاده شما از یخچال یا سایز یخچال، تغییر می‌کند. پس از این مدت زغال را تعویض کنید
- اگر معمولا یخچال پر نیست، همیشه یک بطری آب در داخل یخچال نگه دارید زیرا به خنک‌تر شدن محیط داخل آن و کارکرد بهتر آن کمک می‌کند. در ضمن شما میتوانید برای تمیز کردن یخچال از راهکاری موجود در مقاله بهترین روش های تمیز کردن یخچال استفاده کنید.
سخن پایانی
در این مطلب با بیان علت کپک یخچال با شما همراه بودیم و نکاتی را در این زمینه به شما گفتیم. سعی کنید که همیشه برای تمیز کردن یخچال خود برنامه ریزی کرده و این کار را به صورت منظم انجام دهید، زیرا تاثیر بسیار زیادی در سلامت شما و خانواده‌تان دارد. اگر به بیماری‌های ناشی از کپک دچار شدید یا اگر به کپک حساسیت داشته و با آن تماس داشتهاید، سریعا خود را به بیمارستان برسانید تا وضعیت شما بررسی شود. اگر به نکاتی که در این مطلب بیان شد، توجه داشته باشید، دیگر با کپک‌های مزاحم روبرو نخواهید شد.
